Waarom je beter op papier leest dan op een scherm
In 2020 werden er meer vinylplaten verkocht dan cd's. De verkoop van gedrukte boeken stijgt, terwijl die van e-books daalt. Het lijkt erop dat traditionele media te vroeg zijn doodverklaard. In een wereld die digitaal wordt, blijken tastbare media nog steeds een meerwaarde te hebben.
Papier is wel vaker doodverklaard – in 1975 had het Amerikaanse magazine Business Week het al over het 'papierloze kantoor'. Er wordt vandaag inderdaad minder papier gebruikt dan vroeger: e-mail heeft de papieren correspondentie bijna volledig vervangen en in veel bedrijven is elektronische facturatie de standaard geworden.
Meer aandacht
Maar papier is niet helemaal verdwenen. Uit onderzoek blijkt dat informatie op papier unieke eigenschappen heeft die verdwijnen als je dezelfde tekst of informatie op een scherm ziet. Zo blijkt dat we meer geconcentreerd zijn wanneer we gedrukte informatie lezen. Een tekst op papier eist onze volle aandacht op, terwijl een tekst die we op een computer of tablet lezen altijd concurreert met afleidingen zoals e-mails die binnenkomen, notificaties van sociale media… Je kan die wel negeren, maar je bent telkens weer even uit de 'flow'. Bij digitale teksten zijn we ook meer geneigd om zinnen of zelfs hele paragrafen over te slaan.
Beter onthouden
Anne Mangen van de Stavanger-universiteit in Noorwegen heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar het verschil tussen digitale en gedrukte tekst. Ze stelde vast dat proefpersonen die een tekst op papier lezen, veel meer informatie onthielden dan proefpersonen die dezelfde tekst op een scherm lezen. Dat zou komen doordat een scherm niet dezelfde 'ankerpunten' geeft die ons brein nodig heeft om informatie op te slaan. Een digitale tekst is een eindeloze stroom van letters, terwijl bij een gedrukte tekst de structuur en voortgang veel zichtbaarder en duidelijker is. Zo is het gemakkelijker om een 'mentale kaart' te maken van een tekst met zijn verschillende hoofdstukken, paragrafen en zinnen. Een digitale tekst mist dergelijke herkenbare ankerpunten.
Een onderzoek bij studenten van de Universiteit van Oxford bevestigde dat. Studenten die een cursus studeerden op een Kindle, bleken oppervlakkiger te lezen en sneller passages over te slaan. Studenten die dezelfde cursus op papier studeerden, gingen veel methodischer te werk en konden de informatie achteraf veel beter reproduceren. Wie op papier leest, bleek ook dieper na te denken over wat ze lezen.
Dan maar alles printen?
Uiteraard wil niemand terug naar het kantoor van 1975, toen de post 's ochtends met een karretje werd rondgedragen. Je hoeft echt niet elke e-mail af te drukken voor je hem leest. Maar dat belangrijke projectvoorstel waar je collega commentaar op vroeg of een rapport met de toekomstverwachtingen voor je sector – alles wat om diepe aandacht en concentratie vraagt – zou je beter op papier dan op scherm lezen.
Opvallend: de millennials – de generatie geboren tussen 1985 en 2000, die al opgroeide in een grotendeels digitale wereld – blijkt de waarde van papier te erkennen, net zoals ze ook weer vinylplaten kopen en tastbare instantfoto's maken. Volgens het 'Print 2025: Millennials Matter'-rapport willen millennials graag zelf kunnen kiezen welke informatie ze digitaal en welke ze op papier bekijken. Daarom zijn ze erg geïnteresseerd in cloudopslag en mobiele printoplossingen, zodat ze naadloos kunnen overschakelen tussen bits en atomen.
LEES OOK:
Hoe zit het met duurzaamheid?
Allemaal goed en wel, maar is het niet veel beter voor het milieu dat er minder geprint wordt? Is het niet beter om alles op scherm te lezen, zodat er geen bomen moeten sneuvelen? Wel, dat lijkt evident, maar als je even verder kijkt, is het niet zo eenvoudig. Aan de ene kant heeft informatie die je digitaal leest, ook een impact: denk aan alle servers waarlangs die informatie reist en het apparaat waarop je een digitale tekst leest.
Aan de andere kant heb je papier, dat gemaakt wordt uit een grondstof: bomen. Bij zorgzaam bosbeheer wordt voor elke boom die omgehakt wordt een nieuwe geplant. Het FSC-label van de Forest Stewardship Council geeft aan dat papier gemaakt is met hout uit FSC gecertificeerd(e) bos(sen), die beheerd worden volgens duurzame principes.
Papier zelf is vlot recycleerbaar: oud papier kan praktisch eindeloos gerecycleerd worden tot nieuw papier of karton. Het FSC recycled label geeft aan dat een product volledig uit gerecycleerd papier gemaakt is.
Ook printermakers zoals HP spannen zich in om de impact op het milieu te verlagen. HP gebruikt zo veel mogelijk gerecycleerd kunststof en probeert gebruikte inktcartridges en tonercartridges zo veel mogelijk te recycleren. Via diensten zoals HP Instant Ink, een abonnementsformule voor inkt, maakt HP het ook voor consumenten makkelijker om duurzamer printen. Trips naar de winkel om nieuwe inkt te kopen zijn niet meer nodig.